- CONGIARIUM
- CONGIARIUMmunus Principis, quô donabat populum. Vell. Paterculus de Tiberio Imperatore, l. 2. c. 129. Quoties populum Congiariis honoravit: Sicut donativô milites. Et quidem Tiberius Congiarium populo trecentos nummos viritim dedit: Caligula bis, trecentos sestertios: Nero quadringentos nummos Populo divisit etc. Ad hanc autem, ut et alias liberalitates, non admittebantur, nisi cives, aut saltem in tribum prius descripti: Unde appetente Congiarii die, plurimi patroni, servos manu mittebant, iisque tribum statim emebant, quô pactô illi ad civium haec commoda adrnittebantur, ac mox ad patronos suos omnia deferebant. Quam fraudem notat in Pompeiana divisione frumenti Dio, l. 49. in Congiarii ab Augusto propositi historia, Sueton. c. 42. et ante utrumque Dionys. Halicarn. l. 4. etc. Vide plura apud Suetonium eundem in Vitis praefatorum Principum, et ad eum Isaac. Casaubonum, qui inter alia, ad Congiarium accipiendum, quam ad frumentationes, maiorem hominum copiam, admissam fuisse, addit. Item quod Candidati per Divisores seu Sequestros, solebant distribuere, ad benignitatem suam demonstrandam et populum conciliandum, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 8. A' congio, genere mensurae: Inter munera enim prima fuit oleum vinumque, in quorum postea locum alia quoque, inprimis aurum argentumque successêre, manente semper Congiarii iam inolitâ voce. Fuit autem Congius Romanus, mensura liquidorum, octava pars amphorae et senos quaquavorsum habebat pollices Romanos, capiebatque sextarios Romanos sex ac pendebat libras Romanas novem, si oleô: decem, si vinô: tredecim et semis, si melle impleretur. Unde Cato, de R. R. c. 57. Mense quintô, sextô, septimô, et octavô, bibant servi indies sextarium unum, in menses congios quinque. Apud Plinium, l. 14. c. 22. de strenuis bibonibus legere est, qui Bicongii et Tricongii dicerentur; Ut de Ciceronis filio, qui binos congios simul haurire soleret, et de Novellio Totquato, qui spectante Tiberiô Imperatore unô impetu tres congios evacuâsset, Antou. Thysius in A. Gellii Noct. Atticar. l. 18. c. 1. Istiusmodi Congius, ex aurichalco, pedem Geometricum altus, Congii veteris exactissimam formam referens, asservatur in Musaeo Kircheriano Romae. Vas est antiquitate venerandum, in usu, principatu Vespasiani et Augusti fil. ut testatur Inscr. vasi inarata.IMP. CAESAREVESP. VI. COS.F. CAES. AUG. F. IIII.MENSURAE EXACTAE INCAPITOLIOP. X.Vide Georg. de Sepibus, in Collegii Romani Societatis Iesu Musaeo, p. 22. ut et de Congiario Anteambulonum apud Romanos Martiali memorato, l. 3. Epigr. 7. v. 2. infra in voce Quadrans.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.